Kjaramál
Kjarasamningar 2024
Kjarasamningur milli SFS og VM, Félags vélstjóra og málmtæknimanna
Kjarasamningur milli SFS og Sjómannasambands Íslands (SSÍ)
Kjarasamningur milli SFS og Sjómanna og vélstjórnarfélags Grindavíkur (SVG)
Kjarasamningur milli SFS og Sjómannafélags Íslands (SFÍ)
Kjarasamningar skipstjórnarmanna febrúar 2023
Kjarasamningur milli SFS og Félags skipstjórnarmanna, Verðandi og Vísis
Uppfærðir kjarasamningar 2017
Kjarasamningur milli SFS og Sjómannasambands Íslands
Kjarasamningur milli SFS og Farmanna og fiskimannasambands Íslands
Kjarasamningar fiskimanna febrúar 2017
Kjarasamningur milli SFS og Sjómannasambands Íslands
Kjarasamningur milli SFS og Sjómanna og vélstjórnarfélags Grindavíkur
Kjarasamningur milli SFS og Verkalýðsfélags Vestfirðinga (Verk Vest)
Kjarasamningur milli SFS og Sjómannafélags Íslands
Kjarasamningur milli SFS og VM
Uppfærðir kjarasamningar 2016
Kjarasamningur milli SFS og Farmanna og fiskimannasambands Íslands
Uppfærðir kjarasamningar 2004 og 2008
Kjarasamningar Líú og FFSÍ, útg 2009
Kjarasamningur LÍÚ og SSÍ, útg. 2009
Kjarasamningur LÍÚ og VM, útg. 2009
Kjarasamningar 2008
Kjarasamningur milli LÍÚ og Sjómannasambands Íslands
Kjarasamningur milli LÍÚ og Faramanna- og fiskimannasamband Íslands
Kjarasamningur milli LÍÚ og VM Félag vélstjóra og málmtæknimanna
Kjarasamningur milli LÍÚ og Alþýðusamband Vestfjarða
Kjarasamningur milli LÍÚ og Sjómannafélag Íslands
Kjarasamningar 2004
Kjarasamningur milli LÍÚ og Sjómannasamband Íslands
Kjarasamningur milli LÍÚ og Faramanna- og fiskimannasamband Íslands
Kjarasamningur milli LÍÚ og Vélstjórafélag Íslands
Kjarasamningur milli LÍÚ og Alþýðusamband Vestfjarða
Hér má nálgast upplýsingar um verkföll
Bæklingur um verkföll frá SA
Eldra
Skiptaverðmætishlutföll 2014.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2013.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2012.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2011.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2010.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2009.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2008.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2007.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2006.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2005.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2004.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2003.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2002.pdf
Skiptaverðmætishlutföll 2001.pdf
Launataxtar fiskvinnslufólks frá 1. janúar 2021
- Samkvæmt kjarasamningum SA og SGS undirrituðum 3. apríl 2019
Launataxtar fiskvinnslufólks frá 1. apríl 2020
- Samkvæmt kjarasamningum SA og SGS undirrituðum 3. apríl 2019
Launataxtar fiskvinnslufólks frá 1. janúar 2020
- Samkvæmt kjarasamningum SA og SGS undirrituðum 3. apríl 2019
__________________
Launataxtar fiskvinnslufólks frá 1. apríl 2019
- Samkvæmt kjarasamningum SA og SGS undirrituðum 3. apríl 2019
Launataxtar fiskvinnslufólks frá 1. maí 2018
- Samkvæmt kjarasamningum SA og SGS/ Flóabandalagsins undirrituðum 19. febrúar 2016
Launataxtar fiskvinnslufólks frá 1. maí 2017
- Samkvæmt kjarasamningum SA og SGS/ Flóabandalagsins undirrituðum 19. febrúar 2016
Launataxtar fiskvinnslufólks frá 1. janúar 2016
- Samkvæmt kjarasamningum SA og SGS/ Flóabandalagsins undirrituðum 19. febrúar 2016
Launataxtar fiskvinnslufólks frá 1. maí 2015
- Samkvæmt kjarasamningum SA og SGS/ Flóabandalagsins undirrituðum 29. maí 2015
Kaupskrá SFS og FS, VM, SSÍ, SVG og SFÍ. Gildir frá 1. apríl 2025 – hér
Kaupskrá SFS og FS, VM, SSÍ, SVG og SFÍ. Gildir frá 1. janúar 2025 – hér
Kaupskrá SFS og FS, VM, SSÍ, SVG og SFÍ. Gildir frá 1. febrúar 2024 - hér
Kaupskrá SFS og FS, VM, SSÍ og SVG. Í gildi frá 1. janúar 2024 – hér.
Kaupskrá SFS og FS vegna skipstjórnar- og stýrimanna. Í gildi frá 1. feb 2023 - hér.
Kaupskrá SFS fyrir alla aðra en skipstjórnar og stýrimenn. Í gildi frá 2019 - hér.
Kaupskrá SFS 1 2018 - hér.
Kaupskrá SFS 2 2017 - hér.
Kaupskrá SFS 1 2017 - hér.
Kaupskrá SFS/FFSI/ 2016 - hér.
Hér að neðan eru rakin í stuttu máli helstu atriði er varðar réttindi og skyldur sjómanna í slysa- og veikindatilfellum.
Til að fá frekari ráðgjöf um slysa- og veikindagreiðslur hafið samband við starfsmenn SFS.
36. gr. sjómannalaga
Um rétt skipverja til greiðslu launa í slysa- eða veikindatilfellum gildir 36. gr. sjómannalaga nr. 35/1985 (sjml), auk annarra ákvæða sjómannalaga og kjarasamninga. 36. gr. sjómannalaga er eftirfarandi:
1. mgr. Ef skipverji verður óvinnufær vegna sjúkdóms eða meiðsla sem hann verður fyrir meðan á ráðningartíma stendur skal hann eigi missa neins í af launum sínum í hverju sem þau eru greidd svo lengi sem hann er óvinnufær af framangreindum ástæðum, þó ekki lengur en tvo mánuði. Sé skipverji í launalausu fríi er hann veikist eða slasast tekur hann laun frá þeim tíma er hann skyldi hefja störf að nýju. Skipverji, sem forfallast vegna veikinda, á þó ekki rétt til launa í fleiri daga en hann hefur verið í þjónustu útgerðarmanns.
2. mgr. Hafi skipverji verið ráðinn á sama skip eða hjá sama útgerðarmanni í tvö ár samfellt skal hann, auk þess sem í 1. mgr. segir, halda föstu kaupi, kauptryggingu eða sérlega umsömdu veikindakaupi í allt að einn mánuð en í allt að tvo mánuði eftir fjögurra ára samfellda ráðningu hjá sama útgerðarmanni.
3. mgr. Skipverji, sem forfallast frá vinnu vegna slysa við vinnu, á leið til eða frá vinnu eða vegna atvinnusjúkdóma sem stafa af vinnunni skal fá greitt fast kaup, kauptryggingu eða sérlega umsamið veikindakaup í allt að þrjá mánuði til viðbótar greiðslum samkvæmt 1. mgr. og 2. mgr.
4. mgr. Skipverji á ekki rétt á kaupi þann tíma, sem hann hliðrar sér ólöglega hjá að inna störf sín af hendi, né fyrir þann tíma sem hann er óstarfhæfur vegna sjúkdóms eða meiðsla sem hann hefur leynt vísvitandi við ráðningu sína. Sama gildir ef skipverji er ekki starfhæfur vegna sjúkdóms eða meiðsla sem hann hefur sjálfur bakað sér af ásetningi eða stórfelldu gáleysi.
5. mgr. Nú vill skipverji neyta réttar síns samkvæmt 1., 2. og 3. mgr. og skal hann þá, ef atvinnurekandi óskar þess, afhenda honum vottorð læknis um veikindin eða slysið er sýni að hann hafi verið óvinnufær vegna veikindanna eða slyssins.
Forsendur greiðslu slysa- eða veikindalauna
- að skipverji sé í ráðningarsambandi
- að skipverji sé óvinnufær skv. læknisvottorði sbr. 5. mgr. 36. gr. sjml.
- að skipverji hafi tilkynnt um óvinnufærni svo fljótt sem verða má til skipstjóra eða útgerðarmanns
Í ráðningarsambandi
Fyrstu dagar í starfi: Skipverji, sem forfallast vegna veikinda á ekki rétt til launa í fleiri daga en hann hefur verið í þjónustu útgerðarmanns skv. 1. mgr. 36. gr. Hafi hann t.d. unnið í 10 daga er rétturinn hans samsvarandi eða 10 dagar.
Hættur hjá útgerð: kominn til annarrar útgerðar: Hafi skipverji látið af störfum eða ráðningartíma lokið af öðrum ástæðum, áður en óvinnufærni kemur til, á skipverji ekki rétt til launa hjá þeirri útgerð sem hann síðast starfaði hjá, enda þótt óvinnufærni megi rekja til starfa hans þar.
Óvinnufærni
Skilgreining á óvinnufærni skv. 36. gr. sjml. gengur út á að skipverja sé ómögulegt að sinna starfi sínu eða að honum sé brýn nauðsyn til að leita sér lækninga. Það er með öðrum orðum ekki nóg að staðfesta tilvist einhvers sjúkdóms eða meiðsla, heldur þarf að sýna fram á að starfsmaður sé með öllu óvinnufær vegna afleiðingar vinnuslyss eða veikinda.
Getur skipverji unnið létt störf: Hugsanlegt er að skipverja sé ómögulegt að vinna venjuleg störf um borð, en hann geti unnið önnur léttari störf. Þá er skipverji einungis óvinnufær til ákveðinna starfa.
Í þessum tilvikum ber skipverja að mæta til vinnu og vinna þau störf sem hann getur framkvæmt, enda verða þau störf talin sambærileg [sbr. dóm Hæstaréttar 1983, bls. 1707]. Þessi heimild er háð því að skipverji sé óvinnufær til þeirra starfa sem hann er ráðinn til, nýja starfið sé auðveldara miðað við heilsu hans og honum því kleift að sinna því meðan hann er að ná sér að fullu.
Læknisvottorð um óvinnufærni: Á læknisvottorði þarf að koma fram að starfsmaður sé haldinn sjúkdómi og að hann sé óvinnufær vegna þess sjúkdóms. Einnig skal koma fram hvenær læknisskoðun fór fram, frá hvaða tíma læknir telur sjúkling vera óvinnufæran og mat hans á hversu lengi óvinnufærni muni standa. Ef starfsmaður er vinnufær til annarra léttra starfa skal koma fram að hann sé einungis óvinnufær að hluta.
Afhendi starfsmaður ekki atvinnurekanda læknisvottorð eða í því er ekki tekin ótvíræð afstaða til óvinnufærni starfsmanns missir hann rétt til veikindagreiðslna.
Þótt læknisvottorð séu mikilvægt sönnunargagn um veikindi starfsmanns eru þau ekki óvéfengjanleg þó erfitt sé yfirleitt að hnekkja þeim. Til þess að það sé hægt sé að véfengja læknisvottorð verður vinnuveitandinn að geta sýnt fram á aðstæður eða atvik því til sönnunar að starfsmaður hafi ekki verið veikur og óvinnufær á umræddu tímabili.
Vinnuveitandi getur þurft að leita til trúnaðarlæknis til að láta kanna forsendur vottorðsins.
Tilkynningarskylda skipverja
Í kjarasamningum SFS er efnislega samhljóða ákvæði um tilkynningarskyldu skipverja.
„Verði skipverji óvinnufær af völdum veikinda eða meiðsla, skal hann tilkynna það svo fljótt sem verða má skipstjóra eða útgerðarmanni. Skipverja ber að leita læknis svo fljótt sem verða má og hann telur sig óvinnufæran og þegar skip kemur að landi. Skal skipverjinn skila læknisvottorðinu til útgerðarmannsins svo fljótt sem verða má. Útgerðin skal greiða kostnað vegna öflunar læknisvottorða.
Skipverji, sem verður óvinnufær, skal tilkynna skipstjóra eða útgerðarmanni strax, þegar hann er orðinn vinnufær að nýju.„
Veikindafjarvistir skal tilkynna án tafar og strax á fyrsta degi til skipstjóra, útgerðarstjóra eða til þess sem útgerðin ákveður. Vinnuveitandi ákveður með hvaða hætti tilkynna skuli veikindi.
Læknisskoðun
Skipverji er skyldugur til að láta lækni rannsaka heilsufar sitt ef skipstjóri krefst þess. Sama gildir um ef skipstjóri hefur ástæðu til að ætla að skipverji sé sjúkur skal hann sjá til þess að skipverji gangist undir læknisskoðun sé þess kostur skv. 33. gr. sjómannalaga nr. 35/1985.
Fari skipstjóri fram á læknisskoðun skv. 33. gr. þá skal hún framkvæmd skipverja að kostnaðarlausu. Rétt er að taka fram að hér er aðeins átt við kostnað vegna læknisskoðunarinnar sjálfrar, en ekki kostnað vegna lyfja, meðferðar eða annarra atriða sem tengjast ekki skoðuninni sjálfri.
Heimild skipstjóra til að skylda skipverja til að láta lækni rannsaka heilsufar sitt hefur verið í sjómannalögum frá fyrstu tíð. Það hefur verið talin sanngjörn krafa að skipverji geti þurft að undirgangast frekari læknisrannsóknir eftir kröfu skipstjóra til að staðfesta veikindi, slys eða að heilsufar skipverja standist þær kröfur sem gerðar eru til sjómanna.
Skipstjóri getur alltaf krafist sérstakrar læknisskoðunar, enda þótt að skipverji sé með gilt læknisvottorð og hafi lagt það fram. Í þeim tilfellum ber skipstjóra að meta gildi framlags vottorðs og ákveða hvort að rétt sé að krefjast sérstakrar læknisskoðunar eða ekki. Það er mat skipstjórans hverju sinni hvort og hvenær hann krefst þessa af einstökum skipverjum. Skipstjórinn ber ábyrgð á öryggi áhafnarinnar um borð og að heilbrigði hennar eða störfum sé ekki stefnt í voða.
Má segja upp skipverja sem er óvinnufær?
Skipstjóri getur vikið skipverja úr skiprúmi skv. 23. gr. sjómannalaga nr. 35/1985, ef:
- skipverji verður lengur en um stundarsakir ófær til vinnu vegna veikinda eða slysa,
- skipverji er haldinn sjúkdómi sem öðrum mönnum á skipi stafar hætta af
- læknisskoðun skv. 33. gr. leiðir í ljós að skipverji er eigi fær til að vinna starf sitt þótt eigi sé hann sjúkur.
Taki skipstjóri ákvörðun um að víkja skipverja úr skiprúmi skv. 23. gr., þá eiga ákvæði 36. gr. sjómannalaga um rétt skipverja til greiðslu launa o.fl.
Uppsögn skipverja skv. 23. gr. sjómannalaga skerðir þannig ekki slysa- og veikindarétt starfsmanns, þ.e. ef uppsagnarfrestur er skemmri en veikindaréttur. Starfsmaður á rétt á launum í samræmi við áunninn slysa- og veikindarétt óháð uppsögninni. Vinnuveitandi getur því ekki sagt skipverja upp eftir að hann er orðinn óvinnufær beinlínis í þeim tilgangi að komast hjá greiðslu slysa- og veikindalauna.
Endurgreiðsla Sjúkratrygginga Íslands vegna vinnuslysa
Útgerðir eiga rétt á endurgreiðslu fjárhæðar sem svarar til fullra launa og/eða aflahlutar sjómanna í allt að tvo mánuði vegna bótaskyldra vinnuslysa frá Sjúkratryggingastofnuninni skv. 21. gr. laga um slysatryggingar almannatrygginga nr. 45/2015 eða þess aðila sem útgerð hefur slysatryggt skipverja sína hjá.
Nánari upplýsingar má finna hér.
Brottfall réttar til greiðslu skv. 36. gr. sjml.
Samkvæmt 4. mgr. 36. gr. sjml. á skipverji ekki rétt á kaupi þann tíma sem hann hliðrar sér ólöglega hjá að inna störf sín af hendi, né fyrir þann tíma sem hann er óstarfhæfur vegna sjúkdóms eða meiðsla sem hann hefur leynt vísvitandi við ráðningu sína. Sama gildir ef skipverji er ekki starfhæfur vegna sjúkdóms eða meiðsla sem hann hefur sjálfur bakað sér af ásetningi eða stórfelldu gáleysi.
Greinin vísar til þriggja skilyrða sem þarf að skoða sérstaklega í hvert sinn:
1. Hliðraði skipverji sér ólöglega hjá því að inna störf sín af hendi?
2. Leyndi hann vísvitandi við ráðningu að hann væri haldinn sjúkdómi eða meiðslum sem hefðu áhrif á ákvörðun um ráðningu?
3. Bakaði skipverji sjálfur þann sjúkdóm eða meiðsli af ásetningi eða stórfelldu gáleysi?
1. Kom sér ólöglega undan starfsskyldum sínum
Í greininni er almennt skilyrði fyrir greiðslu kaups að skipverji hafi ekki komið sér undan starfsskyldum sínum með ólöglegum hætti. Komi það í ljós þá á hann ekki rétt til greiðslu kaups fyrir þann tíma.
2. Leyndi vísvitandi upplýsingum um heilbrigði sitt við ráðningu
Við ráðningu á því að kanna heilsufar skipverja og spyrja hvort sérstök ástæða sé fyrir þann sem sækir um starf á skip að upplýsa um heilsufar sitt, áður en tekin er ákvörðun um ráðningu.
Skipstjóri hefur rýmri heimildir til að spyrja umsækjendur um störf skipverja, en almennt gengur í landi sbr. 49. gr. sjml. Skipstjórum er falin mikil ábyrgð við að tryggja öryggi áhafna sinna. Það er því sanngjörn og eðlileg krafa að þeir sem vilja ráða sig á skip upplýsi skipstjóra eða útgerðarmann rækilega um sitt heilsufar og leggi fram nauðsynleg gögn um læknisskoðun eða vottorð ef því er að skipta. Markmiðið er að skipverji hafi raunverulega þá hæfni og heilsu sem störf um borð í skipi gera kröfu um.
3. Ásetningur eða stórfelld gáleysi skipverja sjálfs
Ef skipverji er ekki starfhæfur vegna sjúkdóms eða meiðsla sem hann hefur sjálfur bakað sér af ásetningi eða stórfelldu gáleysi þá á hann ekki rétt á kaupi skv. 36. gr. sjml.
Á vinnuveitanda hvílir sú skylda að staðfesta skriflega ráðningu og ráðningarkjör starfsmanns. Vandaður ráðningarsamningur getur komið í veg fyrir ágreining síðar og kostnaðarsamar deilur.
Mikilvægt er að vinnuveitandi undirbúi vel gerð ráðningarsamninga og kynni sér hvaða kröfur eru gerðar til þessarar samningsgerðar.
Til að fá frekari ráðgjöf eða ráðningarform fyrir skipverja hafið samband við starfsmenn SFS.
Skriflegur samningur
Útgerðarmaður skal sjá um að gerður sé skriflegur ráðningarsamningur við skipverja skv. 6. gr. sjómannalaga nr. 35/1985. Samningur skal vera í tvíriti og heldur hvor sínu eintaki.
Skipstjóri getur, í umboði útgerðarmanns, ráðið skipverja og gilda þá um það ákvæði 1. mgr. 6. gr. Skipstjóri getur einnig, með sama skilorði, vikið skipverja úr skiprúmi eða sagt honum upp störfum, sbr. 23.–25. gr. sjómannalaga.
Afleysingar
Skipverji sem er ráðinn í afleysingu er ráðinn til ákveðins tíma (tímabundin ráðning) eða til einnar veiðiferðar. Mikilvægt er að gera skriflegan ráðningarsamning um afleysinguna. Jafnframt að skipverji sé afskráður og hætti störfum strax eftir að afleysingunni er lokið.
Sé ekki gerður skriflegur samningur um afleysinguna og verði skipverji kyrr á skipinu, eftir að ráðningartíminn er liðinn eða ferðinni er lokið, þá gæti skipverjinn mögulega átt rétt á launum í uppsagnarfresti skv. 9. gr. sjómannalaga.
Almennar starfsskyldur
Skipverjar skulu hegða sér sómasamlega, kurteislega og friðsamlega og gæta nákvæmlega þeirra fyrirmæla sem sett verða um góða siði og reglu á skipinu. Þegar skipverji fær skipun frá yfirmanni sínum skal hann láta á sér skilja með skýrum svörum að hann hafi skilið skipunina.
Skipverji skal hlýða skipunum yfirboðara sinna er að starfinu lúta, vera umhyggjusamur um skip og farm og vinna störf sín með áhuga og trúmennsku, sbr. 58. gr. sjómannalaga.
Skipverji er skyldur að koma á ákveðnum tíma í skiprúmið. Eftir það má hann ekki fara frá skipi leyfislaust.
Skipverja, sem ekki er staddur á skipi en veit eða má vita að hann muni bráðlega verða kvaddur til skips, er skylt, eftir því sem honum er unnt, að fylgjast með ferðum skipsins og vera tilbúinn að taka upp störf sín að nýju þegar þess er þörf enda skal útgerðarmaður eða skipstjóri veita honum greiðar upplýsingar um ferðir skips, eftir því sem frekast er unnt.
Geti skipverji ekki mætt til skips á réttum tíma skal hann tafarlaust skýra skipstjóra frá því. Skipverji, sem ekki kemst til skips af ástæðum sem útgerðarmanni verður ekki um kennt, skal sjálfur bera hallann af, sbr. 59. gr. sjómannalaga.
Forsendur ráðningar
Þegar tekin er ákvörðun um að leita eftir sjómanni til starfa, er mikilvægt að hafa nokkrar forsendur í huga:
- Á að ráða skipverjann í ótímabundna stöðu, tímabundið á vertíð, í afleysingar eða í einstaka veiðiferðir? Réttindi og skyldur aðila velta mikið á því í hvaða stöðu og til hvaða tíma skipverji er ráðinn og að hann hafi verið sannanlega upplýstur um það við upphaf ráðningar.
- Störf skipverja krefjast góðrar heilsu og því þarf að huga að heilsufari þeirra sem ráða á um borð. Skipstjóri ber ábyrgð á öryggi áhafnarinnar sem og að sá skipverji sem ætlar að ráða sig til starfa um borð ber að upplýsa skipstjóra um heilsufar sitt, þ.e. sjúkdóma eða meiðsl sem geta haft veruleg áhrif á störf hans um borð.
- Skipverjar eiga að halda utan um sín atvinnuréttindi sjálfir og eiga að vera tilbúnir að framvísa staðfestingu um réttindin og stöðu þeirra við ráðningu. Sama á við um upplýsingar um reynslu af fyrri störfum og sérþekkingu, ef við á.
- Meðmæli eða umsagnir fyrri vinnuveitenda geta stundum skipt máli við ráðningu. Ef skipverjar geta vísað til meðmæla annarra eða umsagna um fyrri störf þá eiga þeir að gera það, sé eftir því leitað.
Ótímabundið ráðnir
Skipverjar eru almennt ráðnir til starfa með gagnkvæmum uppsagnarfresti og til óákveðins tíma.
Tímabundin ráðning
Með tímabundinni ráðningu skipverja er vísað til þess að hann er ráðinn til starfa á tiltekna vertíð eða til ákveðins tíma. Þetta á til dæmis við ef fyrirséð er að afleysingar muni standa lengur en eina veiðiferð. Sama gildir um ráðningu vegna feðraorlof skipverja osfrv.
Sé tekin ákvörðun um að ráða skipverja í tímabundið starf, er mikilvægt að upplýsa hann um forsendur ráðningarinnar og að ráðning renni út án frekari tilkynninga við lok tímabilsins.
Ráðningarsamningar
Til að fá frekari ráðgjöf eða ráðningarform fyrir skipverja hafið samband við starfsmenn SFS. Þá er oft tekið fram við ráðningu starfsmanns með hvaða hætti hann skuli tilkynna forföll vegna slysa og veikinda. Dæmi um slíkar starfsreglur má finna hér.
Samkomulag milli SÍT og Landhelgisgæzlu Íslands og LÍÚ um þóknanir fyrir björgun fiskiskipa 100 rúmlestir og stærri, þegar ekki er um yfirvofandi hættu að ræða.